راهنمای جامع دیسک ترمز خودرو؛ قبل از خرید حتما بخوانید!

دیسک ترمز چیست و چه وظیفه ای دارد؟

دیسک ترمز؛ قلب سیستم ترمز دیسکی

دیسک ترمز (Brake Disc) یکی از اجزای کلیدی سیستم ترمز دیسکی در خودرو است که به صورت یک صفحه دایره ای شکل فلزی روی توپی چرخ نصب می شود. وظیفه اصلی آن، ایجاد اصطکاک با لنت ترمز به منظور کاهش سرعت چرخش چرخ ها و در نتیجه توقف خودرو است.

در خودروهای امروزی، به خصوص در چرخ های جلو (و در بسیاری از خودروهای جدید حتی در چرخ های عقب)، از سیستم ترمز دیسکی استفاده می شود. به دلیل کارایی بالاتر، پایداری در عملکرد و خنک کاری بهتر، ترمزهای دیسکی جایگزین ترمزهای کاسه ای قدیمی شده اند.

عملکرد دقیق دیسک ترمز در هنگام ترمزگیری:

زمانی که راننده پای خود را روی پدال ترمز فشار می دهد، نیرویی از طریق سیستم هیدرولیک به کالیپر ترمز منتقل می شود. کالیپر به عنوان گیره ای عمل می کند که دو لنت ترمز را از دو طرف به سطح دیسک فشار می دهد. در اثر این تماس، اصطکاک شدیدی بین لنت و دیسک ایجاد شده که باعث کاهش سرعت چرخ ها می شود.

این فرآیند ساده به نظر می رسد، اما در واقع تحت فشار بسیار بالایی انجام می شود. مثلاً:

• در یک ترمزگیری ناگهانی، دمای دیسک می تواند به بیش از 500 درجه سانتی گراد برسد.

• در سرعت های بالا، دیسک باید در عرض چند ثانیه، انرژی حرکتی چند صد کیلوگرم را به گرما تبدیل کند و خودرو را متوقف کند.

چرا دیسک ترمز نقش حیاتی در ایمنی دارد؟

• اگر دیسک کیفیت مناسبی نداشته باشد، در اثر حرارت بالا ممکن است تاب بردارد یا ترک بردارد که منجر به لرزش فرمان یا حتی کاهش قدرت ترمز می شود.

• دیسک ناسالم می تواند باعث سایش نامتعادل لنت ها یا افزایش فاصله ترمزگیری شود.

• انتخاب دیسک مناسب با توجه به نوع خودرو، سبک رانندگی، و شرایط جاده ای تأثیر مستقیمی بر ایمنی خودرو دارد.

مواد سازنده دیسک ترمز و تأثیر آن بر عملکرد

دیسک ترمز معمولاً از فلزاتی با مقاومت حرارتی و سایشی بالا ساخته می شود:

نکته: استفاده از دیسک های سرامیکی در خودروهای معمولی به دلیل هزینه بالا چندان منطقی نیست، ولی برای خودروهای پرقدرت، مزایای زیادی از نظر عملکرد و طول عمر دارند.

دیسک ترمز چگونه خنک می شود؟

در بسیاری از خودروها، به ویژه در چرخ های جلو، از دیسک های تهویه دار (ventilated) استفاده می شود. این دیسک ها دارای شکاف ها یا فضاهای داخلی برای عبور هوا هستند. این طراحی باعث:

• گردش بهتر هوا،

• کاهش سریع تر دمای دیسک،

• جلوگیری از افت راندمان ترمز در ترمزهای پیاپی می شود.

انواع دیسک ترمز خودرو؛ بررسی کامل و تخصصی

چرا شناخت انواع دیسک ترمز اهمیت دارد؟

انتخاب دیسک ترمز مناسب برای هر خودرو، به فاکتورهایی مثل نوع خودرو، سبک رانندگی، شرایط جاده ای و حتی آب و هوا بستگی دارد. شناخت انواع دیسک ترمز به شما کمک می کند تا در زمان خرید، انتخاب آگاهانه تری داشته باشید و از مشکلاتی مثل افت کیفیت ترمزگیری، لرزش فرمان یا سایش زود هنگام لنت جلوگیری کنید.

دیسک ترمزها از نظر طراحی ظاهری، ساختار داخلی و مواد سازنده با هم تفاوت دارند و هر کدام برای نوع خاصی از کاربری مناسب تر هستند. در ادامه با انواع دیسک ترمز آشنا می‌شوید:

۱. دیسک ترمز ساده (یک تکه یا صاف)

رایج ترین و ابتدایی ترین نوع دیسک ترمز در بازار است. این دیسک ها ساختاری ساده دارند و روی سطح آن‌ ها هیچ گونه شیار یا سوراخی وجود ندارد. بیشتر در خودروهای اقتصادی مانند پژو ۴۰۵، پراید، سمند یا تیبا استفاده می شوند.

ویژگی ها:

• طراحی ساده و مقرون به صرفه

• قابلیت تولید انبوه با هزینه پایین

• نیاز به نگهداری خاصی ندارد

مناسب برای: رانندگی روزمره، شرایط شهری، خودروهای با توان متوسط

معایب:

• خنک کاری محدود به گردش هوای طبیعی اطراف دیسک است

• در مسیرهای کوهستانی یا رانندگی طولانی در ترافیک سنگین، داغ می‌شود

• احتمال کاهش کارایی در ترمزهای پیاپی (پدیده "فید ترمز")

۲. دیسک ترمز تهویه دار (Ventilated Disc)

دیسک های تهویه دار دارای دو صفحه هستند که بین آن ها فضای خالی یا پره های نازک تعبیه شده تا هوا از میان آن عبور کند. این طراحی باعث کاهش دمای دیسک در ترمزگیری های پیاپی می شود.

ویژگی ها:

• دفع حرارت بهتر نسبت به دیسک ساده

• جلوگیری از تغییر شکل یا تاب برداشتن دیسک در اثر دمای بالا

• افزایش عمر دیسک و لنت ترمز

مناسب برای: خودروهای سنگین تر، رانندگی طولانی، خودروهای خانوادگی مثل دنا، تندر ۹۰، پژو پارس

نکته فنی: اگر پره ها یا کانال داخلی دیسک در اثر آلودگی یا زنگ‌ زدگی مسدود شوند، خنک کاری کاهش می‌ یابد. بنابراین بررسی دوره‌ ای اهمیت دارد.

۳. دیسک ترمز شیاردار (Slotted Disc)

سطح این دیسک‌ ها دارای شیارهای شعاعی یا مورب است. این شیارها به خروج ذرات گرد لنت، گازهای ناشی از اصطکاک و حتی آب در زمان رانندگی در باران کمک می‌ کنند.

ویژگی ها:

• جلوگیری از گازگرفتگی (gas fade) در سرعت های بالا

• تمیز نگه داشتن سطح تماس لنت و دیسک

• واکنش سریع تر پدال ترمز در شرایط بحرانی

مناسب برای: رانندگان پرشتاب، مناطق مرطوب، خودروهای نیمه اسپرت مثل پژو ۲۰۶ تیپ ۵ یا تندر پلاس

نکته: این دیسک‌ ها معمولاً صدای بیشتری در زمان ترمز تولید می‌کنند و ممکن است باعث سایش سریع تر لنت شوند.

۴. دیسک ترمز سوراخ دار (Drilled Disc)

این دیسک‌ ها دارای سوراخ‌ های منظم روی سطح هستند که علاوه بر دفع حرارت، به خروج بهتر رطوبت در زمان بارندگی کمک می‌کنند. همچنین ظاهر اسپرت‌ تری به چرخ‌ ها می‌ دهند.

ویژگی ها:

• مقاومت در برابر افزایش حرارت در ترمزهای متوالی

• کاهش وزن دیسک نسبت به نمونه ساده

• پاسخ سریع‌ تر پدال ترمز

مناسب برای: خودروهای اسپرت و رانندگی سریع، مثل کوئیک R یا خودروهای تیونینگ شده

نکته مهم: اگر جنس دیسک مرغوب نباشد، سوراخ‌ ها ممکن است باعث ترک برداشتن یا شکستگی شوند. فقط از برندهای معتبر استفاده شود.

۵. دیسک ترمز ترکیبی سوراخ دار و شیاردار

این مدل از نظر ظاهری و عملکرد، حرفه‌ ای‌ ترین دیسک موجود در بازار مصرفی است. ترکیب شیارها و سوراخ‌ ها باعث می‌شود هم گرما بهتر دفع شود و هم اصطکاک بهینه‌ ای بین لنت و دیسک برقرار باشد.

ویژگی ها:

• عملکرد ترمز در شرایط بحرانی مثل سرازیری یا سبقت ناگهانی بهتر می‌شود

• بهینه سازی تماس لنت با سطح دیسک

• مناسب برای رانندگان حرفه‌ای یا مسابقه ای

مناسب برای: خودروهای تیونینگ شده، اسپرت شهری، مسابقات آماتور

نکته: نصب این نوع دیسک نیاز به بررسی تطابق با سیستم ترمز و کالیپر خودرو دارد.

۶. دیسک ترمز سرامیکی (Carbon-Ceramic Disc)

پیشرفته‌ ترین نوع دیسک در جهان خودرو. این دیسک از الیاف کربن، مواد سرامیکی و رزین‌ های خاص ساخته شده و در خودروهای فوق لوکس یا مسابقه‌ ای استفاده می‌ شود.

مزایا:

• تحمل حرارتی تا بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد

• وزن بسیار پایین (بهبود شتاب و کاهش مصرف سوخت)

• عمر مفید بسیار طولانی (گاهی تا ۵ برابر بیشتر از دیسک‌ های فولادی)

مناسب برای: خودروهای خاص مانند پورشه، مازراتی، آئودی R8 یا خودروهای رالی و مسابقه

معایب: بسیار گران قیمت، نصب پیچیده، عدم کارایی مناسب در دمای پایین (برای استفاده روزمره شهری توصیه نمی‌ شود)

مقایسه کلی انواع دیسک ترمز

راهنمای خرید دیسک ترمز؛ چطور دیسک مناسب خودرو خود را انتخاب کنیم؟

انتخاب درست دیسک ترمز برای هر خودرو، تنها به مدل ماشین ختم نمی شود؛ بلکه باید به موارد فنی، سبک رانندگی، شرایط جاده ای و حتی برند قطعه توجه کنید. اگر دیسک اشتباه یا بی کیفیت انتخاب شود، نه تنها عمر سیستم ترمز کاهش می یابد، بلکه ایمنی شما نیز به خطر می افتد.

در ادامه یک راهنمای جامع و گام به گام برای انتخاب بهترین دیسک ترمز ارائه می دهیم، مخصوص خودروهای داخلی شامل محصولات ایران خودرو، سایپا، پژو و رنو.

۱. بررسی مشخصات فنی دیسک مناسب خودرو شما

قبل از خرید، حتماً به مشخصات فنی دیسک ترمز توجه کنید. این اطلاعات را می توانید از روی دفترچه خودرو یا سایت سازنده پیدا کنید:

نکات کلیدی:

• قطر دیسک ترمز : معمولاً بین ۲۳۰ تا ۳۰۰ میلی متر بسته به مدل خودرو

• ضخامت دیسک : ضخامت اولیه و حداقل ضخامت مجاز پس از سایش

• نوع دیسک : ساده، خنک شونده (تهویه دار)، شیاردار یا سوراخ دار

مثلاً برای خودرو پژو پارس، دیسک جلو معمولاً خنک شونده با قطر حدود ۲۶۶ میلی متر و ضخامت ۲۰ میلی متر است.

۲. تطابق دیسک با سبک رانندگی و شرایط استفاده

نوع رانندگی شما تأثیر زیادی بر انتخاب دیسک دارد:

• رانندگی شهری و معمولی: دیسک ساده یا خنک شونده معمولی کفایت می کند.

• رانندگی تهاجمی یا سرعتی: دیسک سوراخ دار یا شیاردار با تهویه بهتر، تحمل دمای بالا و جلوگیری از فید ترمز

• رانندگی در مناطق کوهستانی یا پرشیب: دیسک خنک شونده و مقاوم به حرارت توصیه می شود.

۳. سازگاری با برند و سیستم ترمز خودرو

حتماً دیسکی انتخاب کنید که با سیستم ترمز و کالیپر خودرو شما کاملاً سازگار باشد. مثلاً:

• دیسک ترمز رانا، ۲۰۶ و ۲۰۷ شباهت زیادی دارند، اما بسته به نوع ABS و سال ساخت ممکن است تفاوت جزئی داشته باشند.

• دیسک ترمز ال ۹۰ (رنو تندر ۹۰) معمولاً با مدل های رنو ساندرو یا مگان متفاوت است.

توصیه حرفه ای:

اگر دیسک شما با کالیپر تطبیق نداشته باشد، ممکن است لنت به درستی نچسبد یا فشار یکنواخت نباشد که باعث سایش نامتقارن و کاهش عملکرد ترمز می شود.

۵. فاکتورهای مهم در زمان خرید دیسک ترمز

قبل از خرید، این موارد را حتماً چک کنید:

• شماره فنی (Part Number) مطابق با دفترچه راهنما

• وزن و ضخامت دیسک: دیسک های سبک تر اغلب کیفیت پایین تری دارند

• عدم تاب داشتن یا زنگ زدگی اولیه

• داشتن شیارها یا سوراخ های متقارن (در صورت طراحی آن مدل)

• ضمانت نامه معتبر یا گارانتی فروشنده

اشتباهات رایج در خرید و استفاده از دیسک ترمز

بسیاری از رانندگان و حتی بعضی از تعمیرکاران به اشتباهاتی دچار می شوند که عمر سیستم ترمز را کاهش می دهد یا باعث خطرات جدی در حین رانندگی می شود. در این بخش، رایج ترین اشتباهات را مرور می کنیم:

۱. خرید دیسک ارزان قیمت و بی برند

بسیاری از افراد تنها بر اساس قیمت تصمیم می گیرند و دیسک هایی با برند نامعتبر یا حتی فیک تهیه می کنند. این قطعات:

• زودتر تاب برمی دارند

• سریع داغ می شوند

• لرزش یا سوت در ترمزگیری ایجاد می کنند

راهکار: دیسک ترمز را حتماً از برند معتبر و فروشگاه قابل اعتماد تهیه کنید، حتی اگر کمی گران تر باشد.

۲. استفاده از دیسک های دست دوم یا تراش خورده بیش از حد

برخی از تعمیرکاران دیسک کهنه را دوباره تراش می دهند. اگرچه در بعضی موارد این کار موقتاً جواب می دهد، اما:

• ضخامت دیسک از حد مجاز کمتر می شود.

• احتمال ترک خوردگی یا داغ شدن بیشتر می شود.

راهکار: فقط یک بار تراش روی دیسک مجاز است و آن هم در صورتی که ضخامت آن هنوز در محدوده مجاز باشد.

۳. عدم تعویض همزمان لنت و دیسک

تعویض لنت بدون تعویض دیسک یا بالعکس، باعث ناهماهنگی در عملکرد ترمز می شود. لنت نو روی دیسک کهنه، سایش نامنظم ایجاد می کند.

راهکار: در صورت خرابی یا تعویض یکی، وضعیت قطعه دیگر را هم بررسی کنید. در بیشتر موارد، تعویض همزمان توصیه می شود.

۴. نصب نادرست دیسک توسط افراد غیرحرفه ای

عدم رعایت گشتاور بستن پیچ ها یا تراز نبودن سطح دیسک باعث لرزش، سوت و افت ترمزگیری می شود.

راهکار: نصب دیسک ترمز باید توسط مکانیک ماهر و با ابزار مناسب انجام شود. سطح دیسک و توپی باید کاملاً تمیز و صاف باشد.

چه زمانی باید دیسک ترمز را تعویض کنیم؟

برخلاف لنت ترمز که زودتر مستهلک می شود، دیسک ها عمر طولانی تری دارند اما آن ها هم نیاز به تعویض دارند. علائم رایج تعویض دیسک ترمز :

نشانه های نیاز به تعویض دیسک:

• لرزش فرمان یا پدال ترمز هنگام ترمزگیری

• شنیدن صدای ساییدگی، سوت یا تق تق

• مشاهده ترک، خط یا زنگ زدگی عمیق روی سطح دیسک

• کم شدن محسوس قدرت ترمزگیری

• کاهش ضخامت دیسک به زیر حد مجاز (مثلاً زیر ۱۸ میلی متر برای پژو پارس)

زمان تقریبی تعویض: معمولاً هر ۵۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر، بسته به نوع رانندگی و شرایط استفاده

مقایسه بهترین برندهای دیسک ترمز در بازار ایران

در بازار لوازم یدکی خودرو، برندهای ایرانی شناخته شده ای وجود دارند که توانسته اند بخش بزرگی از نیاز بازار به دیسک ترمز را تأمین کنند.

در ادامه، پنج برند اصلی تولیدکننده دیسک ترمز در ایران را بررسی می کنیم:

۱. ایساکو (ISACO)

ساخت: ایران
ویژگی ها: تامین کننده رسمی قطعات یدکی محصولات ایران خودرو
نقاط قوت: کیفیت قابل قبول، تطابق دقیق با خودروهای پژو، سمند، دنا، رانا
نقاط ضعف: قیمت کمی بالاتر نسبت به سایر برندهای داخلی
مناسب برای: انواع خودروهای ایران خودرو مانند پژو ۴۰۵، پارس، ۲۰۶، دنا و سمند

نکته: ایساکو دیسک های ترمز را از تولیدکنندگان مختلف زیر مجموعه خود تأمین می کند، بنابراین کیفیت قطعه بسته به سازنده اصلی ممکن است کمی متفاوت باشد.

۲. عظام (AZZAM)

ساخت: ایران
ویژگی ها: یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان قطعات سیستم تعلیق و ترمز در کشور
نقاط قوت: کنترل کیفی مناسب، تولید انبوه، سازگاری بالا با خودروهای سایپا و ایران خودرو
نقاط ضعف: بسته بندی ساده و بدون هولوگرام در برخی سری ها
مناسب برای: پراید، تیبا، ساینا، کوییک، پژو پارس، سمند

پیشنهاد فنی: دیسک های عظام برای استفاده روزمره و شهری کاملاً مناسب اند و در صورت استفاده از لنت مناسب، عملکرد خوبی در ترمزگیری دارند.

۳. جهان پارت (Jahan Part)

ساخت: ایران
ویژگی ها: برند در حال رشد با تمرکز بر تولید دقیق دیسک ترمز و قطعات فنی
نقاط قوت: قیمت اقتصادی، عرضه در بسته بندی با اصالت، تنوع محصول
نقاط ضعف: کیفیت متغیر در برخی مدل ها
مناسب برای: پراید، تیبا، پژو ۴۰۵، رانا، پژو ۲۰۶

توصیه کاربردی: جهان پارت برای مصرف کننده ای که به دنبال دیسک مقرون به صرفه برای استفاده معمولی است، گزینه قابل قبولی است.

۴. دینا پارت (Dina Part)

ساخت: ایران
ویژگی ها: از برندهای باسابقه بازار، با شبکه توزیع گسترده در قطعات یدکی
نقاط قوت: کیفیت تولید یکنواخت، عملکرد خوب در شرایط شهری
نقاط ضعف: در بارهای حرارتی بالا، افت عملکرد دارد
مناسب برای: اغلب محصولات سایپا و ایران خودرو – از پراید و تیبا تا سمند و دنا

نکته: دینا پارت برای رانندگی عادی شهری گزینه ای اقتصادی و مناسب است؛ اما توصیه نمی شود برای خودروهایی که تحت رانندگی سنگین یا پرسرعت هستند.

۵. رفیع نیا (Rafiinia)

ساخت: ایران
ویژگی ها: تولیدکننده تخصصی قطعات ترمز با تمرکز روی بازار خدمات پس از فروش
نقاط قوت: طراحی هماهنگ با دیسک و لنت، تولید دقیق، بسته بندی مناسب
نقاط ضعف: کمیاب بودن در برخی شهرستان ها
مناسب برای: پراید، پژو ۲۰۶، ۴۰۵، ۲۰۷، رانا

جمع بندی: دیسک های رفیع نیا کیفیت خوبی دارند و در صورت نصب صحیح، عملکردی ایمن و بادوام را ارائه می دهند. استفاده از لنت هم برند باعث بهبود هماهنگی سیستم ترمز می شود.

جدول پیشنهادی خرید دیسک ترمز برای خودروهای ایرانی

نکات مهم برای استفاده از جدول:

ایساکو بهترین گزینه برای خودروهایی است که با قطعات فابریک سازگاری بالایی دارند.

عظام و دینا پارت برندهایی هستند که ترکیب مناسبی از قیمت و کیفیت برای رانندگی عمومی ارائه می دهند.

رفیع نیا و جهان پارت گزینه های اقتصادی تر هستند، اما برای استفاده سبک تا متوسط به خوبی پاسخگو خواهند بود.

قیمت دیسک ترمز 

قیمت دیسک ترمز بسته به نوع خودرو، کیفیت ساخت، برند تولیدکننده و شرایط بازار متفاوت است. دیسک‌هایی با آلیاژ مقاوم یا ساخت برندهای معتبر معمولاً قیمت بالاتری دارند، اما در مقابل دوام و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند.

همچنین نوسانات بازار، هزینه واردات و میزان تقاضا نیز می‌تواند روی قیمت تأثیرگذار باشد. پیش از خرید دیسک ترمز، بررسی این عوامل و انتخاب فروشنده معتبر نقش مهمی در تضمین کیفیت و صرفه‌جویی اقتصادی دارد. 

برای اطلاع از قیمت به‌روز دیسک ترمز انواع خودروها، می‌ توانید به لیست محصولات در سایت ما، لوازینو، مراجعه کنید و با مقایسه گزینه‌ های مختلف، بهترین انتخاب را داشته باشید.

جمع بندی نهایی: راهنمای انتخاب و خرید دیسک ترمز با بهترین قیمت

در این مقاله تلاش کردیم تا هرآنچه باید درباره خرید دیسک ترمز بدانید را به‌طور کامل بررسی کنیم؛ از شناخت ساختار و عملکرد دیسک ترمز گرفته تا معرفی انواع آن، نکات مهم پیش از خرید، بررسی برندهای معتبر و همچنین عوامل موثر بر قیمت دیسک ترمز.

همان‌ طور که اشاره شد، انتخاب و خرید دیسک ترمز مناسب نه‌ تنها باعث افزایش ایمنی در رانندگی می‌ شود، بلکه طول عمر لنت‌ ها و سایر قطعات سیستم ترمز را نیز به شکل چشمگیری افزایش می‌ دهد. در عین حال، بررسی دقیق قیمت دیسک ترمز در بازار و مقایسه برندها به شما این امکان را می‌ دهد که محصولی باکیفیت را با مناسب‌ ترین هزینه تهیه کنید.

اکنون وقت آن رسیده که بهترین انتخاب را داشته باشید

اگر قصد خرید دیسک ترمز برای خودروی خود را دارید، پیشنهاد می‌کنیم با دقت به نوع خودرو، سبک رانندگی و شرایط جاده‌ ای توجه کرده و از برندهای شناخته‌ شده و فروشگاه‌ های معتبر خرید کنید.

در فروشگاه ما، شما می‌توانید با بررسی کامل مشخصات فنی و قیمت دیسک ترمز انواع خودروها، با اطمینان کامل خرید خود را انجام دهید. ما در سایت لوازینو محصولات اورجینال، ضمانت اصالت کالا و مشاوره تخصصی پیش از خرید را در اختیار شما قرار می‌ دهیم تا تجربه‌ ای ایمن، سریع و مطمئن داشته باشید.